Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Ασκήσεις ανάπτυξης παραγράφων Β' Λυκείου

Άσκηση 1
Να συνθέσετε μια παράγραφο (100 λέξεων) με τη θεματική πρόταση που σας δίνεται.

α. Οι αυξημένες υποχρεώσεις και δραστηριότητες του ανθρώπου σήμερα περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο του.  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β. Η εξειδίκευση δημιουργεί στο άτομο καλύτερη γνώση του εργασιακού αντικειμένου.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Άσκηση 2
Να συνθέσετε μια παράγραφο (100 λέξεων) με τη θεματική πρόταση που σας δίνεται και χρησιμοποιώντας τις λέξεις και τα λεκτικά σύνολα που ακολουθούν:

α. Η σύγχρονη γυναίκα παρουσιάζει όλο και πιο έντονα μια αντιφατική εικόνα.

[Λέξεις – λεκτικά σύνολα: οικογενειακές υποχρεώσεις, αλληλοσυγκρουόμενοι ρόλοι, απαιτήσεις, σύγχρονα πρότυπα, απελευθερωμένη συμπεριφορά, γυναικεία χειραφέτηση]
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β. Η οικογένεια σήμερα αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα.

[Λέξεις – λεκτικά σύνολα: ακρίβεια, καταναλωτικό πνεύμα, ανεργία, οικογενειακό εισόδημα, έλλειψη επικοινωνίας, συναισθηματική απομόνωση, ελεύθερος χρόνος]
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Άσκηση 3
Να σχολιάσετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το νόημα  των παρακάτω απόψεων:

α. «Αν η πολιτεία ήθελε να δώσει μια γνήσια παιδεία στους αυριανούς πολίτες της, θα τοποθετούσε την επαφή με τις τέχνες σε υψηλό επίπεδο και θα φρόντιζε η επαφή με την τέχνη να γίνει ανάγκη και βίωμα των παιδιών. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β. «Η χρήση φορητών συσκευών τηλεφώνου συμβάλλει σε μια αυξανόμενη αίσθηση ανεξαρτησίας από την οικογένεια, συλλογικότητας μεταξύ των νέων και επιτρέπει στους εφήβους να δημιουργήσουν άμεσες σχέσεις και να παραμείνουν ενήμεροι για την κοινωνική ζωή. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Άσκηση 4
Να αναπτύξετε τις παρακάτω θεματικές περιόδους σε μια παράγραφο με τον τρόπο που σας υποδεικνύεται:

α. Η τηλεόραση περιορίζοντας  τον ελεύθερο χρόνο του ανθρώπου  οδηγεί σε παραγκωνισμό  του βιβλίου  (αιτιολόγηση)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

β. Η καταστροφή του περιβάλλοντος προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις  (αίτιο-αποτέλεσμα)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

γ. Όπως είναι η μνήμη για έναν άνθρωπο, είναι η παράδοση για ένα λαό  (αναλογία)
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Η αυτοβιογραφικότητα του "Ονείρου στο κύμα"

"Ο μύθος στο "Όνειρο στο κύμα", όσα στοιχεία μυθοπλασίας και έντεχνης απόκρυψης κι αν περιέχει, δεν παύει να είναι και αυτοβιογραφικά απολογιστικός· όχι τόσο στις λεπτομέρειες και τη ροή συγκεκριμένων περιστατικών, όσο, κυρίως, στον τρόπο σκιαγράφησης του προσώπου του αφηγητή. Εξίσου βαρύνοντα είναι και τα στοιχεία της ευρύτερης αφηγηματικής λογικής, της γενικότερης ιδεολογίας, της συγκεκριμένης βιοθεωρίας και των επιμέρους απόψεων που ο αφηγητής εκφράζει.
Όταν λησμονηθούν λεπτομέρειες και κρατηθεί στη μνήμη η ευρύτερη αφηγηματική ιδεολογία, τι διαφαίνεται και τι αποκαλύπτεται, τελικά, μέσα από αυτή την απολογιστική αυτοβιογραφία; Απογοήτευση, μεταμέλεια, ηττημένη διάθεση, αίσθηση αποτυχίας, έλλειψη προσαρμογής στις πρακτικές μέριμνες του βίου, απουσία αυθεντικής ζωής, ρομαντική νοσταλγία; ή, μήπως, αργοπορημένη συνειδητοποίηση ότι η ζωή πήρε λάθος δρόμο και τώρα, αργά πια, τα πράγματα δε μεταστρέφονται; Συγκεκριμένα κειμενικά στοιχεία, ως καθοδηγητικά σήματα, βεβαιώνουν, άλλοτε περισσότερο άλλοτε χαλαρότερα, αυτές τις ενδεχόμενες και πολλαπλές ερμηνευτικές εκδοχές. Είτε αθροιστικά και στο σύνολό τους είτε μερικώς και μεμονωμένα τις αποδεχτεί κανείς, η ουσία των πραγμάτων δεν αλλάζει: ο Παπαδιαμάντης, σ' ένα από τα κορυφαία του έργα, είτε αυτοβιογραφούμενος είτε στοχαζόμενος απολογιστικά πάνω στ' ανθρώπινα και, κυρίως, την προσωπική του μοίρα, άφησε έντονα τα ίχνη της ψυχικής του ιδιαιτερότητας και ορατά τα σημάδια μιας χαρακτηριστικής εσωτερικής διάστασης: τι ήθελε ο ίδιος για τη ζωή του και τι, τελικά, γεύτηκε".
…. "Το "όνειρο στο κύμα" εύκολα θα το κατέτασσα στη λογοτεχνία της απουσίας, της ψυχικής ένδειας και της στέρησης. Η απουσία και η στέρηση ως βασανισμός ψυχής ή, ακόμα, και ως μια πάγια αντίληψη: ότι δηλαδή η ποίηση, η ονειρική στιγμή, αυτό που απλά το λέμε ευτυχία, περνούν από τη ζωή μας ως μια φευγαλέα στιγμή· μετά γίνονται μνήμη, απουσία, ένδεια και στέρηση· κάτι που μόνο το θυμόμαστε".

Νικήτας Παρίσης “Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Τρία διηγήματα - αναζήτηση της αφηγηματικής πλοκής"

" Κι αν ακόμη παραβλέψουμε τη φράση μέσα σε παρένθεση στο τέλος της αφήγησης «Δια την αντιγραφήν», με την οποία ο συγγραφέας υπογράφει το διήγημά του επιχειρώντας να εξασφαλίσει ένα άλλοθι ταυτότητας (άλλοθι που αναζητά και στη «Φαρμακολύτρια» ή στο «Αμαρτίας φάντασμα»), δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι πίσω από κάθε σκέψη κι ενέργεια του ήρωα αναγνωρίζουμε τον ίδιο το συγγραφέα που μεταμορφώνεται άλλοτε σε κριτή κι άλλοτε σε θύμα του έρωτα".
Ειρήνη Σκούρα

"Εξαιτίας, ωστόσο, του τολμηρού θέματος του διηγήματος, της έμφυτης κοινωνικής συστολής και της παιδείας του, μιας παιδείας ασύμβατης με τις σωματικές απολαύσεις, ο Παπαδιαμάντης αποποιείται την ταύτισή του με τον ήρωα. Γι΄ αυτόν άλλωστε, το λόγο και ολόκληρο το διήγημα βρίσκεται μέσα σε εισαγωγικά, ώστε ο αναγνώστης να σχηματίσει την εντύπωση πως μεταφέρονται ξένες εμπειρίες. Ολοκληρώνει μάλιστα την αφήγησή του με τη φράση «δια την αντιγραφήν» υπογράφοντας ως υπεύθυνος την αντιγραφής ενός ξένου βιώματος, θέλοντας να αναιρέσει τον «απομνημονευματικό» χαρακτήρα του διηγήματος (τεχνική πλαστοπροσωπίας)".
"Είναι η μεταφορά της αφήγησης άλλου προσώπου, την οποία ο συγγραφέας αποδέχεται και τον αγγίζει. Μπορεί όμως και να δημιουργεί ένα πλαστό πρόσωπο με παραποίηση κάποιων στοιχείων, ώστε να προσδίδεται αντικειμενικότητα, αφού τα γεγονότα παρουσιάζονται από την οπτική γωνιά του".
Αθ. Παπαστεργίου

 

" Ο Παπαδιαμάντης αποποιείται την πατρότητα του κειμένου και αυτή
του η πρόθεση προκύπτει και αποκαλύπτεται από τα εξής στοιχεία του
αποσπάσματος: Στο τέλος του αποσπάσματος (άρα και στο τέλος του
διηγήματος, εφόσον το απόσπασμα αυτό περιλαμβάνει τις δυο τελευταίες
ενότητες του διηγήματος) κλείνουν τα εισαγωγικά που είχαν ανοίξει στην
αρχή του διηγήματος. Έτσι, δηλώνει ο συγγραφέας ότι μετέφερε στο χαρτί
αυτολεξεί ολόκληρη την ιστορία που του αφηγήθηκε κάποιος τρίτος. Αυτός
ο τρίτος είναι ο πραγματικός αφηγητής και ο πρωταγωνιστής της ιστορίας.
Ο Παπαδιαμάντης, όπως είπαμε, απλά κατέγραψε την ιστορία. Για την
πιστότητα και την ακρίβεια της μεταφοράς των λόγων του αφηγητή
μάλιστα, «εφευρίσκει» έναν πρωτότυπο τρόπο: θέτει την υπογραφή του
(Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ), κάτω – μάλιστα – από τη γνωστή γραφειοκρατική
φράση «Διά τήν αντιγραφήν», σα να είναι και αυτός ένας υπάλληλος
γραφείου, όπως και ο πραγματικός αφηγητής ήταν υπάλληλος δικηγορικού
γραφείου. Αυτός βέβαια είναι ένας έντεχνος τρόπος να κρύψει το δικό του
πρόσωπο πίσω από κάποιο τρίτο, πλαστό, υποθετικό, φανταστικό
πρόσωπο, για να αφηγηθεί μία ιστορία ουσιαστικά δική του
(πλαστοπροσωπία). Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο συγγραφέας
(Παπαδιαμάντης) έχει βιώσει ακριβώς τα ίδια γεγονότα που αφηγείται".
Σαββαΐδης

Κατά τον Π. Μουλλά, ο Παπαδιαμάντης " έκλεισε μες στις αναμνήσεις του ένα υπολογίσιμο τμήμα της ζωής του.(…) Έχουμε να κάνουμε με ένα χρονικό, όπου όχι μόνο τα παιδικά χρόνια στη Σκιάθο, αλλά και η αθηναϊκή περίοδος του συγγραφέα μας και τα βιώματα και τα οράματα και τα αδιέξοδά του, μας προσφέρονται πλουσιοπάροχα. Κάποτε, η εντύπωση πως στο διήγημα ενσωματώνονται σελίδες από ένα προσωπικό ημερολόγιο είναι κυριαρχική. Ο αφηγητής εμφανίζεται με την πραγματική ταυτότητά του ή κρύβεται πίσω από ψευδώνυμα."

Ο Γιώργος Ιωάνου, πάλι, θεωρεί ότι ο Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφείται, όπως, κατά τη γνώμη του "όλοι οι γνήσιοι συγγραφείς". "Κανένας συγγραφέας δεν πέφτει στο έργο του έξω από τα βιώματά του", αναφέρει.
"Κάθε άξιος συγγραφέας αντλεί τη γλώσσα του, τη φρασεολογία του, τις εμπειρίες του, τις εμπνεύσεις του, ιδίως την επένδυση των εμπνεύσεών του, από μέσα του, από την τεράστια παρακαταθήκη βιωμένων πραγμάτων, καταστάσεων και γεγονότων, μεταμορφωμένων πια σε λέξεις και φράσεις, που ο κάθε συγγραφέας - και ο κάθε άνθρωπος - διαθέτει. Δεν εννοούμε ότι ο συγγραφέας αναπαριστάνει τη ζωή του, αν και δεν είναι εκ των προτέρων καταδικάσιμο, ούτε κι αυτό. Εξαρτάται από την τομή και το δόσιμο που θα γίνει." Και συνεχίζει: " Ο Παπαδιαμάντης μπορεί, νομίζω να ονομαστεί πιο πολύ βιωματικός παρά αυτοβιογραφικός συγγραφέας."


Την αυτοβιογραφική πλευρά πολλών διηγημάτων του τονίζει και η Ε. Πολίτου - Μαρμαρινού: " Όλες οι ιστορίες στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη διαδραματίζονται στη σύγχρονη με τον συγγραφέα πραγματικότητα που ταυτίζεται με τη διάρκεια της ζωής του(…). Όσα συγκροτούν την αφήγηση στα "πρωτοπρόσωπα" αυτά διηγήματα δεν διαδραματίζονται απλά και μόνο στην εποχή του συγγραφέα, αλλά φαίνεται να αποτελούν κομμάτι της ζωής του. Ο τόπος που διαδραματίζονται οι ιστορίες του Παπαδιαμάντη είναι κατά πρώτο, βέβαια, λόγο ο τόπος της γεννήσεώς του, η Σκιάθος, "νησί ελληνικό", αλλά και η Αθήνα, δεύτερή του πατρίδα όπου έζησε "υπέρ το ήμισυ της ζωής του". Οι δυο λοιπόν αυτοί τόποι της διηγηματογραφίας του συνθέτουν μαζί με το χρόνο της, τον βιωμένο χωρόχρονο, απ' όπου ο συγγραφέας αντλεί διαρκώς το προκειμενικό υλικό του."