Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013


  Οι «άλλοι» ανάμεσά μας

            Οι ταραχές στη Γαλλία το τελευταίο διάστημα έκαναν κάθε άλλη χώρα να υπολογίσει πόσο κινδυνεύει η ίδια από την οργή των απόκληρων παιδιών των μεταναστών, και να σκεφθεί τι θα μπορούσε να κάνει για να φυλαχθεί από παρόμοια ανάφλεξη. Απρόσμενα η χώρα μας φάνηκε να είναι σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρ’ όλο που υποδέχθηκε έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών σχετικά με τον πληθυσμό της (εκτιμάται από το 8,5% έως το 10,3% του συνόλου).
            Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Ενίοτε αποτελούν το προϊόν μιας γενικής κρατικής χαλαρότητας που επέτρεψε στους μετανάστες να αφομοιωθούν στην ελληνική κοινωνία σαν αυτό να ήταν το αποτέλεσμα πολύπλοκου προγραμματισμού.
            Η – γενικά – επιτυχημένη ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία μας οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ίδιοι από το 1990 και στον τρόπο που οι Έλληνες (ένας – ένας και όχι ως κράτος) τους αποδέχθηκαν. Το κράτος επέτρεψε να κυριαρχήσει το χάος και ανάγκασε τους μετανάστες να ζουν στην παρανομία και την απόλυτη αβεβαιότητα – θύματα κάθε μορφής εκμετάλλευσης – έως την αρχή του 1997, όταν άρχισε το πρώτο πρόγραμμα νομιμοποίησης.
            Τα πρώτα χρόνια υπήρξαν πολλά και έντονα προβλήματα, κυρίως επειδή η κοινωνία μας είχε μάθει να στέλνει τα δικά της παιδιά στην ξενιτιά και όχι να υποδέχεται άλλους. Δεν διέθετε μηχανισμούς ούτε και την πείρα να χειριστεί τη νέα κατάσταση. Η ανοργάνωτη εισροή ανθρώπων δημιούργησε μεγάλη ανασφάλεια στους Έλληνες. Σε μια κοινωνία όπου τα εγκλήματα βίας ήταν σπανιότατα, συνήθως προϊόν ερωτικού πάθους ή ενδοοικογενειακών διαφορών, πράξεις βίας και άλλα εγκλήματα που διέπραξαν αρκετοί μετανάστες στην Ελλάδα προκάλεσαν ευρύτερο αίσθημα ανασφάλειας και μια εικόνα των μεταναστών που τα Μ.Μ.Ε. αναπαρήγαγαν με μεγάλη ευκολία. Όπως σημειώνει η κ. Αλεξάνδρα Μοσχοπούλου η εγκληματικότητα των μεταναστών υπερ-προβάλλεται ώστε να παρουσιάζει μια δυσανάλογα αρνητική εικόνα. Αυτό «πουλάει» σαν είδηση πολύ πιο εύκολα από ό,τι η πολύπλοκη πραγματικότητα και έτσι αναπαράγεται.
            Εδώ αξίζει να κάνουμε λίγη αριθμητική. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 στην Ελλάδα διαμένουν 762.000 αλλοδαποί. Σύμφωνα όμως με μελέτη του Παντείου Πανεπιστημίου ο πραγματικός αριθμός είναι γύρω στους 1,5 εκατ. ανθρώπους. Ο αριθμός παιδιών μεταναστών σε σχολεία ανέρχεται σε 150.000. Πολλά από αυτά τα παιδιά άρχισαν και τελείωσαν το σχολείο στην Ελλάδα και προχώρησαν στο πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευσή τους δηλαδή άρχισε αρκετά πριν από το πρώτο κύμα νομιμοποίησης. Αυτό τιμά τα ίδια και τους γονείς τους, το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τους λειτουργούς της εκπαίδευσης – οι οποίοι, παρ’ όλα τα προβλήματα, συνέβαλαν με τον πιο σημαντικό τρόπο στην αποτελεσματική αφομοίωση των παιδιών των μεταναστών. Προβλήματα θα υπάρχουν, αλλά η αρχή έχει γίνει.
            Αλλά η θέληση των μεταναστών για προκοπή φαίνεται και με άλλους τρόπους. Σε σχετικό ρεπορτάζ ο Λεωνίδας Στεργίου σημείωνε: «Μεταξύ των καλύτερων πελατών των τραπεζών είναι οι οικονομικοί μετανάστες, αποτελούν ένα «αποδοτικό» πελατολόγιο με 250.000 λογαριασμούς». Επίσης, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι είναι πάνω από 400.000 οι μετανάστες που είναι ασφαλισμένοι στα τρία μεγαλύτερα ταμεία – το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ και τον ΟΓΑ. Αν αντιπαραθέσουμε τον αριθμό των 5.000 έως 6.000 αλλοδαπών που ο καθηγητής εγκληματολογίας Νέστωρ Κουράκης υπολογίζει ότι είναι οι επικίνδυνοι κακοποιοί, τότε είναι σαφέστατο ότι η τεράστια πλειοψηφία των μεταναστών είναι φιλήσυχοι άνθρωποι, οι οποίοι δεν θέλουν τίποτε άλλο από την προκοπή των παιδιών τους, πράγμα για το οποίο δουλεύουν πολύ σκληρά.
            Είναι δηλαδή σαν τους Έλληνες που ρίζωσαν σε ξένα χώματα.

                                                                  Νίκος Κωνσταντάρας, Καθημερινή, 13-11-2005

Θέματα προς επεξεργασία
1. Να γίνει περίληψη του κειμένου σε 100 λέξεις.
2. Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου.
3. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αρκετά τεκμήρια. Εντοπίστε δύο από αυτά και αξιολογήστε τα.
4. «η εγκληματικότητα των μεταναστών υπερ-προβάλλεται ώστε να παρουσιάζει μια δυσανάλογα αρνητική εικόνα»: να αναπτύξετε την άποψη αυτή σε μια παράγραφο 70 λέξεων.
5. Να βρείτε αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: αποτέλεσμα, ένταξη, επέτρεψε, χάος, αλλοδαποί. 
6. Στο σχολείο σας φοιτούν και παιδιά μεταναστών. Συμμετέχετε σε εκδήλωση όπου θα μιλήσετε σχετικά με τον τρόπο που το σχολείο αντιμετωπίζει αυτούς τους μαθητές και τη βοήθεια που μπορεί να τους προσφέρει ώστε να ενταχθούν, όπως όλοι, στην ελληνική κοινωνία. (600 λέξεις)


Η Ευρώπη της μετανάστευσης

Σχεδόν ένας στους δέκα Ευρωπαίους θεωρεί σήμερα ότι η μετανάστευση είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πατρίδα του, όπως τουλάχιστον προκύπτει από το τελευταίο τεύχος του Ευρωβαρόμετρου. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με τα προηγούμενα ευρήματα της ίδιας έρευνας, ενώ είναι πολύ μεγαλύτερο σε ορισμένα κράτη, όπως η Μάλτα, (34%), η Βρετανία (29%), η Δανία (15%) και η Αυστρία (17%). Παράλληλα, σειρά από περιστατικά που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες φαίνεται να επιβεβαιώνουν όσους προέβλεπαν ότι η οικονομική κρίση θα οξύνει τις εντάσεις γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Θα μπορούσαμε να κατατάξουμε τα σημεία τριβής σε τρεις κατηγορίες.
            Η πρώτη κατηγορία αφορά την οικονομία. Όπως επισημαίνουν αρκετοί πολιτικοί αναλυτές, η μετανάστευση απειλεί να πυροδοτήσει «πόλεμο μεταξύ των φτωχών»  στη Γηραιά Ήπειρο, καθώς εκείνοι που κυρίως εγείρουν φόβους για την απώλεια θέσεων εργασίας, λόγω της μετανάστευσης, είναι οι χειρώνακτες, οι οποίοι ανησυχούν για τον ανταγωνισμό με τους «Αλβανούς οικοδόμους», τους «Πολωνούς υδραυλικούς», τους «Κούρδους εργάτες» και ούτω καθεξής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης είναι οι συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και μεταναστών που υπό άθλιες συνθήκες εργάζονται στα κτήματά τους, όπως πρόσφατα συνέβη στην πόλη Ροζάρνο της Καλαβρίας. Επιπλέον, στην Ολλανδία, τα εργατικά συνδικάτα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς αυξάνονται δραματικά οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών εργαζομένων, φαινόμενο που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη Γερμανία.
            Η δεύτερη εστία έντασης σχετίζεται με την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής. Η εισροή εκατομμυρίων ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στην Ευρώπη ήταν αναμενόμενο να δημιουργήσει ερωτήματα γύρω από τους κανόνες που θα διέπουν την αρμονική συμβίωσή τους με τον τοπικό πληθυσμό. Το μεγάλο θέμα που τέθηκε ήδη στη Γαλλία και σύντομα θα τεθεί και στην  υπόλοιπη Ευρώπη είναι μέχρι ποιου σημείου είναι διατεθειμένη να κάνει υπαναχωρήσεις η συντεταγμένη Πολιτεία, στο βωμό του σεβασμού της διαφορετικότητας. Για παράδειγμα, συμβαδίζει η μπούργκα[1] με τη δημοκρατική κατάκτηση της ισότητας των δύο φύλων;
            Το τρίτο -και σοβαρότερο ίσως θέμα- που έχει ανακύψει με αφορμή τη μετανάστευση είναι η παθολογική δαιμονοποίηση των ξένων. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, του οποίου ο συσχετισμός με τα αντικειμενικά δεδομένα που επικρατούν αυτή τη στιγμή είναι μόνο επιφανειακός, αν όχι προσχηματικός. Άλλωστε, οι ιστορικοί γνωρίζουν ότι στη διάρκεια του Μεσοπολέμου ο αντισημιτισμός ανθούσε ακόμη και σε κράτη όπου δεν υπήρχαν εβραϊκές κοινότητες. Κατ’ αναλογία, η μετανάστευση χρησιμοποιείται σήμερα ως βολική αφορμή για να καλλιεργηθούν οι σπόροι του μίσους. Αρκεί να αναφέρουμε ότι στην Ελβετία, όπου απαγορεύθηκε με δημοψήφισμα η ανέγερση μιναρέδων, υπάρχουν ελάχιστοι μιναρέδες, αλλά και ελάχιστοι μουσουλμάνοι μετανάστες, σε σχέση τουλάχιστον, με την υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης, η πόλη με τους πιο σκληρούς ίσως περιορισμούς στην μπούργκα, είναι το Βαράλο, στη Β. Ιταλία. Όμως από τους 400 μετανάστες που ζουν εκεί, κανείς τους δεν έχει φορέσει ποτέ μπούργκα ούτως ή άλλως, όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
            Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η θεσμοθέτηση ένστολων πολιτοφυλακών στη γειτονική μας χώρα, αλλά και η επί της ουσίας κατάργηση του δικαιώματος υποβολής
αίτησης για παροχή ασύλου σε μετανάστες που εισέρχονται στα ιταλικά χωρικά ύδατα από τη Λιβύη. Είναι περιττό βέβαια να επισημάνει κανείς ότι με την υιοθέτηση παρόμοιων πολιτικών, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όχι μόνο ανασταίνουν τα φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά υπονομεύουν και τον ίδιο τον τρόπο ζωής τον οποίον υποτίθεται ότι μάχονται για να υπερασπίσουν.   
                    (Νίκος Χρυσολωράς, διασκευασμένο άρθρο από την εφημ. Καθημερινή)


Θέματα προς επεξεργασία
1.                  Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου (90-110 λέξεις).
                                                                                                   
2.                        Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία και τους τρόπους ανάπτυξης της 2ης παραγράφου του κειμένου («Η πρώτη κατηγορία…Γερμανία»).
                                                                                                    (μον. 10)

3.α. Να αντικαταστήσετε τις ακόλουθες λέξεις του κειμένου με άλλες συνώνυμές τους: μετανάστευση, οξύνει, πυροδοτήσει, αλλοδαπών, συμβαδίζει.
   β. Να δώσετε τίτλο στο κείμενο δίχως σχόλιο και κατόπιν επιλέγοντας κατάλληλο σημείο στίξης να προσδώσετε στον τίτλο κατάπληξη.
                                                                                                      (μον. 5+5)

4.                              α. Κατ’ αναλογία, η μετανάστευση χρησιμοποιείται σήμερα ως βολική αφορμή για να καλλιεργηθούν οι σπόροι του μίσους: να αναπτύξετε την παραπάνω άποψη σε μία παράγραφο (50-70 λέξεων).
      β. Να μετατραπεί η σύνταξη της ίδιας φράσης στην άλλη φωνή.                                                                                  
                                                                                                            (μον. 15)

      5. Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι πλέον πολυεθνικές και πολυθρησκευτικές. Πολλοί όμως από εμάς δεν αποδέχονται το νέο αυτό δεδομένο εκδηλώνοντας ρατσιστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές σε βάρος μεταναστών και γενικότερα μειονοτικών ομάδων.  Σε ένα άρθρο σας που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας (400-500 λέξεις) να εξηγήσετε για ποιους λόγους πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό και ποιους τρόπους θα προτείνατε για την αντιμετώπισή του;
                                                                                                            (μον. 40)



[1] μπούργκα: χαρακτηριστικό ένδυμα των γυναικών του Ισλάμ που καλύπτει και το κεφάλι εκτός των ματιών.

Ρατσισμός



Ο όρος ρατσισμός: πρόκειται για διάκριση και μεροληπτική αντιμετώπιση ατόμων, ομάδων ή φυλών, που σχετίζεται με τη διάθεση του ανθρώπου να αποδέχεται σχήματα «ανωτερότητας» και «κατωτερότητας».

Τα φαινόμενα του ρατσισμού

  • φυλετικός ρατσισμός: η ανωτερότητα μιας φυλής έναντι κάποιας άλλης .
  • εθνικισμός: η αντίληψη της υπεροχής ενός έθνους έναντι των άλλων.
  • ναζιστικές θεωρίες.
  • μειονοτικοί πληθυσμοί μιας χώρας
  • διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων με κοινωνικά κριτήρια όπως άτομα με ειδικές ανάγκες, ναρκομανείς, ομοφυλόφιλοι, ασθενείς με AIDS, αναρχικοί, γυναικείος πληθυσμός κ.τ.λ.
  • θρησκευτικός ρατσισμός: οι διαφορές ανάμεσα στους οπαδούς διαφόρων δογμάτων.

Τα αίτια του ρατσισμού

  • οικονομικά συμφέροντα: στόχος είναι ο παραγκωνισμός και η  οικονομική εκμετάλλευση μέρους του πληθυσμού (π.χ. οι μαύροι ή οι γυναίκες ως φτηνά εργατικά χέρια)
  • πολιτικές σκοπιμότητες: 
ü      η σκόπιμη καλλιέργεια της ανωτερότητας ενός λαού για στήριξη επεκτατικών βλέψεων (πχ. Χίτλερ)
ü      αποπροσανατολισμός του λαού και έλεγχος της βούλησής του ώστε ν’απομακρύνεται από τα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα
ü      η μεταβίβαση ευθυνών σε ομάδες ή μειονότητες που ζουν σε κάποια χώρα.
  • η πνευματική φτώχεια: το άτομο είναι έρμαιο των προκαταλήψεων και του φανατισμού και οδηγείται στην εύκολη αποδοχή ρατσιστικών αντιλήψεων
  • ψυχολογικοί λόγοι:   η τάση του ανθρώπου να θέλει να φαίνεται ανώτερος από τον άλλο, υποβιβάζοντας και υποτιμώντας τον. Συγχρόνως, περιπτώσεις προσωπικοτήτων που για προσωπική επιβεβαίωση καλλιεργούν ρατσιστικές αντιλήψεις.
  • βιολογικά αίτια:  η άποψη της βιολογικής, εκ φύσεως, υπεροχής κάποιων λαών έναντι κάποιων άλλων – προσπάθεια ιεράρχησης των φυλών.
  • η μορφή της σύγχρονης κονωνίας:  ο ρατσισμός ευνοείται από την κατολίσθηση των αξιών, το φθόνο και το μίσος ανάμεσα στους ανθρώπους.

Οι συνέπειες του ρατσισμού

  • ορισμένα άτομα και ομάδες περιθωριοποιούνται αφού εμποδίζεται η δημιουργική τους συμμετοχή στα κοινωνικά δρώμενα
  • η περιθωριοποίηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς και κοινωνικής παθογένειας
  • αυτού του είδους τα φαινόμενα δημιουργούν φόβο ανάμεσα στους ανθρώπους και κλονίζεται η κοινωνική ομαλότητα
  • καταπατούνται και περιφρονούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα ενώ θίγεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια
  • υπονομεύονται οι διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και οι σχέσεις μεταξύ των κρατών σε διεθνές επίπεδο
  • ο ρατσισμός λειτουργεί ως τροχοπέδη για κάθε προσπάθεια κοινωνικής και πολιτιστικής προόδου.

Οι τρόποι αντιμετώπισης του ρατσισμού

  • η καλλιέργεια του ατόμου μέσω μιας παιδείας με ανθρωπιστικό περιεχόμενο που θα αναγνωρίζει την αξία του όρου άνθρωπος και θα τονώσει την κριτική σκέψη εις βάρος κάθε προκατάληψης και ανισότητας
  • η ίδια ανθρωπιστική παιδεία αλλά και οι άλλοι παράγοντες διαμόρφωσης της κοινωνικής ζωής χρειάζεται να ωθήσουν τον άνθρωπο στην απόκτηση κοινωνικής συνείδησης και θέασης του κοινού καλού
  • η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε θέματα ρατσισμού μέσω των Μ.Μ.Ε. και των πνευματικών ανθρώπων
  • η ευθύνη των πολιτικών φορέων απέναντι στα άτομα που υφίστανται ρατσιστικές διακρίσεις με υπεύθυνη κοινωνική πολιτική και κρατική μέριμνα
  • η ανάπτυξη διεθνιστικού πνεύματος ώστε ν’απομακρυνθεί κάθε αίσθημα ξενοφοβίας
  • η χρησιμοποίηση του διαλόγου ως μόνου αποτελεσματικού μέσου επίλυσης των διαφορών
  • η αποδοχή της άποψης ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και λειτουργούν μέσα από τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.



Απόψεις

« Αν είναι αναγκαίο να επιλέξουμε ανάμεσα στο να αδικήσουμε ή να αδικηθούμε, η «φυσική μας τάση» είναι να προτιμήσουμε το πρώτο, αλλά επιλέγοντας το δεύτερο «τιμούμε την ανθρωπιά μας». (Ε. Παπανούτσος)

σχόλιο: Ο άνθρωπος, ως βιολογικό όν, έχει τη φυσική τάση να αδικεί καθώς με αυτόν τον τρόπο ικανοποιεί τα ένστικτά του και την επιθυμία του να επιβάλλεται με βίαιο τρόπο στους άλλους. Αυτή η συμπεριφορά δε σχετίζεται με αξίεςκαι ηθική αλλά βρίσκεται έξω από το χώρο της λογικής. Όταν όμως ο άνθρωπος λειτουργεί ως πνευματικό ον, τότε πρέπει να ρυθμίζει τη συμπεριφορά του βάσει της λογικής, της ηθικής και του δικαίου. Έτσι, ο ανθρωπος τιμά την ανθρωπιά του, όταν, ενώ μπορεί να αδικήσει, δεν το κάνει, ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης της συμπεριφοράς του με βάση το σεβασμό της ζωής και της αξιοπρέπειας του άλλου και όχι το προσωπικό συμφέρον.


Επιμέρους θέματα

Ο θετικός ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν οι πρόσφυγες στη χώρα υποδοχής τους

Οικονομία

Οι πρόσφυγες μπορούν να επιφέρουν αλλαγές και βελτιώσεις τόσο στον πρωτογενή όσο και στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας.

Α. Στη γεωργία

Ιδιαίτερα στο χώρο της γεωργίας η προσφορά των προσφύγων μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς πολλοί από αυτούς προέρχονται από χώρες που στηρίζονται στην αγροτική οικονομία.
Οι πρόσφυγες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση και την αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής της χώρας. Η απασχόλησή τους στις αγροτικές καλλιέργειες δίνει νέα ώθηση στην αγροτική παραγωγή στο χώρο της οποίας εμφανίζονται αρκετά προβλήματα τα τελευταία χρόνια. Κατ’αυτόν τον τρόπο μπορεί η χώρα υποδοχής να αυξήσει τα έσοδά της από την αγροτική παραγωγή και να τονώσει την αγροτική οικονομία.
Παράλληλα, η διεξοδική ενασχόληση των προσφύγων με τη γεωργία και η γνώση που μεταφέρουν πάνω σ’αυτόν τον τομέα μπορεί να οδηγήσει στην εισαγωγή και επέκταση νέων καλλιεργειών και τρόπων βελτίωσης της γεωργικής παραγωγής. Έτσι γίνεται κατανοητό ότι η αγροτική οικονομία αποκτά νέα δυναμική αφού παρουσιάζονται νέοι ορίζοντες για την ανάπτυξή της, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη χώρα υποδοχής να ενισχύσει τις επενδύσεις και να αυξήσει τα κονδύλια για τη γεωργία σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσει τις νέες τεχνικές και την τεχνογνωσία των προσφύγων. Με αυτόν τον τρόπο, βελτιώνεται και το βιοτικό επίπεδο τόσο των προσφύγων όσο και των γηγενών των αγροτικών περιοχών.

Β. Στη βιομηχανία

Στο χώρο της βιομηχανίας οι πρόσφυγες μπορούν να αξιοποιηθούν ως ειδικευμένο και φθηνό εργατικό δυναμικό. Το στοιχείο αυτό, στο βαθμό που δεν οδηγεί στην εκμετάλλευση, μπορεί να οδηγήσει μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη των βιομηχανικών μονάδων και στην αύξηση της παραγωγικότητας.

Αυτό συμβαίνει από τη στιγμή που οι πρόσφυγες έχουν ανάγκη από εργασία και κάθε κίνητρο προς αυτούς για απασχόληση, αξιοποιείται με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών.
Επιπρόσθετα, αρκετοί από τους πρόσφυγες μπορούν να έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν και να ξεδιπλώσουν τις επιχειρηματικές τους ικανότητες ώστε να αποτελέσουν σημαντικό κομμάτι της οικονομίας της χώρας υποδοχής  και από άλλες θέσεις. Αρκετοί πρόσφυγες έχουν ιδιαίτερες δυνατότητες ,ακόμα και ικανοποιητικό μορφωτικό επίπεδο, και μπορούν να προοδεύσουν μέσα από κάποιες σημαντικές θέσεις τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα.

Πολιτισμός

Η συμβολή των προσφύγων μπορεί να εντοπισθεί και στον πολιτιστικό χώρο.
Οι πρόσφυγες είναι φορείς κάποιων συγκεκριμένων τρόπων ζωής και αυτούς ακριβώς μπορούν να τους εισάγουν και στη χώρα υποδοχής, δίνοντας κάποια νέα στοιχεία και παρουσιάζοντας εναλλακτικές λύσεις απέναντι σ’ένα σύγχρονο τρόπο ζωής που στηρίζεται αποκλειστικά στον ατομικισμό και την υπερκατανάλωση. Πολλοί από τους πρόσφυγες, που προέρχονται από χώρες οικονομικά ασθενείς, δεν έχουν διαβρωθεί από το συγκεκριμένο τρόπο ζωής και έτσι υπάρχει η δυνατότητα να εισάγουν αγνότερες και αυθεντικότερες συμπεριφορές και οπτικές για τη ζωή.
Συνακόλουθα, σημαντική είναι και η ανανέωση και ανάπτυξη του πνευματικού χώρου, της κουλτούρας της χώρας υποδοχής καθώς  ένας αριθμός προσφύγων ασχολείται με την καλλιτεχνική παραγωγή. Η δημιουργική αφομοίωση αυτών των στοιχείων από τους καλλιτεχνικούς κύκλους της χώρας υποδοχής μπορεί να οδηγήσει σε νέες μορφές έκφρασης και σε μια αρμονική συνύπαρξη καλλιτεχνικών ρευμάτων που οδηγούν στην πολιτιστική ανανέωση και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του πολυπολιτισμικού πλαισίου που διαμορφώνεται στη σύγχρονη εποχή.


Κοινωνία

Η κοινωνική προσφορά των προσφύγων θα έλεγε κανείς ότι σχετίζεται άμεσα με την οικονομική τους παρουσία. Έτσι, μπορεί κάποιος να μιλήσει για πληθυσμιακή τόνωση των αγροτικών περιοχών, που σε πολλές χώρες οδηγούνται σε μαρασμό και υποανάπτυξη. Η απασχόληση των προσφύγων σε αγροτικές εργασίες προϋποθέτει και την εγκατάστασή
τους σε αγροτικές περιοχές, στοιχείο που σημαίνει και την αναβάθμιση των περιοχών αυτών καθώς και την περαιτέρω οικονομική τους άνθιση. Προς αυτή την κατεύθυνση, η πολιτεία χρειάζεται να δώσει κίνητρα στους προσφυγικούς πληθυσμούς έτσι ώστε αυτοί να είναι ικανοποιημένοι από τις συνθήκες ζωής στην επαρχία και να μην οδηγηθούν σε μετεγκατάστασή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Παράλληλα, με την παρουσία και τη συμμετοχή των προσφύγων στην οικονομική ζωή της χώρας υποδοχής διευρύνεται και η καταναλωτική αγορά αφού οι πρόσφυγες αποτελούν ένα ζωντανό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας. Συμμετέχουν λοιπόν ενεργά όχι μόνο στις διαδικασίες παραγωγής αλλά και στις διαδικασίες κατανάλωσης με γνώμονα πάντα τη βελτίωση του τρόπου ζωής τους και του βιοτικού τους επιπέδου. Έτσι συμβάλλουν σταδιακά και στην τόνωση της αγοράς, ως αγοραστικό κοινό, παρουσιάζοντας μια πολύπλευρη συμβολή στην πρόοδο του τόπου εγκατάστασής τους.


Εξωτερική πολιτική

Ο ρόλος των προσφύγων εκτείνεται και σε πολιτικό επίπεδο και ιδιαίτερα σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Είναι σαφές ότι η εισροή προσφύγων προς μια χώρα επιβάλλει τη σύναψη στενών σχέσεων με τη χώρα προέλευσης έτσι ώστε να υπάρχει συνεργασία και κοινό πρόγραμμα προς την καλύτερη αξιοποίηση αυτού του προσφυγικού πληθυσμού. Η αμοιβαία προσέγγιση των χωρών μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων των προσφύγων και στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν έτσι ώστε να γίνουν, το συντομότερο δυνατό, ενεργά μέλη της χώρας υποδοχής και να προσφέρουν τα μέγιστα.