Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου - Βιβλίο 2, παράγραφοι 5-23

1.                  Με βάση την ιστοσελίδες http://www.limenoscope.ntua.gr/show_port.cgi?lan=el&id=43

http://www.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Fortification_Walls.aspx

να καταδείξετε τη σημασία του λιμανιού του Πειραιά και των τειχών της Αθήνας καθώς και τους λόγους για τους οποίους οι Αθηναίοι ήθελαν να τα διατηρήσουν κατά τη συνθήκη ειρήνης με τους Σπαρτιάτες μετά την ήττα τους στους Αιγός ποταμούς.

2.      Να καταγράψετε τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητα του Θηραμένη με βάση την ιστοσελίδα http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B7%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82

3.      Αντλώντας πληροφορίες από την ιστοσελίδα http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=173  να παρουσιάσετε τις κατηγορίες των Κορινθίων κατά των Αθηναίων και να αιτιολογήσετε τη στάση τους απέναντί τους μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς και τις διαπραγματεύσεις για τους όρους της ειρήνης.

4.      Οι Λακεδαιμόνιοι, αναγνωρίζοντας την προσφορά  των Αθηναίων κατά τους Περσικούς πολέμους, δεν υιοθετούν την άποψη πολλών συμμάχων τους για αφανισμό της Αθήνας. Να καταγράψετε τα στοιχεία που οδήγησαν τους Σπαρτιάτες σε μια τέτοια απόφαση, αντλώντας υλικό από τις ιστοσελίδες http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=319  και  http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=320

5.   Να εντοπίσετε στο κείμενο του λεγόμενου «ὅρκου τῶν Πλαταιῶν» (που έκαναν   οι Έλληνες πριν από τη μάχη, 479 π.Χ.) τα σημεία, στα οποία πιθανώς στήριξαν οι Λακεδαιμόνιοι τις αποφάσεις τους για την τύχη των Αθηναίων.

Ὅρκος ὅν ὤμοσαν Ἀθηναίοι ὅτε ἤμελλον μάχεσθαι πρὸς τοὺς βαρβάρους. Μαχοῦμαι ἕως ἄν ζῶ, καὶ οὐ περὶ πλέονος ποήσομαι τὸ ζῆν ἤ τὸ ἐλεύθερος εἶναι, καὶ οὐκ ἀπολείψω τὸν ταξίαρχον οὐδὲ τὸν ἐνωμοτάρχην οὔτε ζῶντα οὔτε ἀποθανόντα, καὶ οὐκ ἄπειμι ἐὰν μὴ οἱ ἡγεμόνες ἀφηγῶνται, καὶ ποιήσω ὅτι ἄν οἱ στρατηγοὶ παραγγείλωσιν, καὶ τοὺς ἀποθανόντας τῶν συμμαχεσαμένων θάψω ἐν τῷ αὐτῷ καὶ ἄθαπτον οὐδένα καταλείψω· καὶ νικήσας μαχόμενος τοὺς βαρβάρους δεκατεύσω τὴν Θηβαίων πόλιν, καὶ οὐκ ἀναστήσω Ἀθήνας οὐδέ Σπάρτην οὐδέ Πλαταιὰς οὐδέ τῶν ἄλλων πόλεων τῶν συμμαχεσαμένων οὐδεμίαν, οὐδέ λιμῷ περιόψομαι ἐργομένους οὐδέ ὑδάτων ναματιαίων εἴρξω οὔτε φίλους ὄντας οὔτε πολεμίους. Καὶ εἰ μὲν ἐμπεδορκοίην τἀ έν τῷ ὅρκῳ γεγραμμένα, ἡ πόλις ἡμή ἄνοσος εἴη, εἰ δὲ μή, νοσοίη· καὶ πόλις ἡμή ἀπόρθητος εἴη, εἰ δὲ μή, πορθοῖτο· καὶ φέροι ἡμή, εἰ δὲ μή, ἄφορος εἴη· καὶ γυναῖκες τίκτοιεν ἐοικότα γονεῦσιν, εἰ δὲ μή, τέρατα· καὶ βοσκήματα τίκτοι ἐοικότα βοσκήμασι, εἰ δὲ μή, τέρατα. Ταῦτα ὀμόσαντες, κατακαλύψαντες τὰ σφάγια ταῖς ἀσπίσιν ὑπὸ σάλπιγγος ἀρὰν ἐποιήσαντο, εἴ τι τῶν ὀμωμομένων παραβαίνοιεν καὶ μὴ ἐμπεδορκοῖ(ε)ν τὰ ἐν τῷ ὅρκῳ γεγραμμένα, αὐτοῖς ἄγος εἶναι τοῖς ὀμόσασιν. [Ο όρκος βρέθηκε το 1925 σε στήλη των Αχαρνών, βλ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛ. ΕΘΝΟΥΣ τ. Β σσ 342-344]

Όρκος τον οποίο έδωσαν οι Αθηναίοι πριν από τη μάχη με τους βαρβάρους. Θα μάχομαι όσο ζω, και δε θα προτιμήσω τη ζωή από την ελευθερία, και δε θα εγκαταλείψω τον ταξίαρχο ούτε τον ενωματάρχη ούτε ζωντανό ούτε νεκρό, και δε θα φύγω αν δε με οδηγούν οι ανώτεροι μου, και θα εκτελέσω ό,τι διατάξουν οι στρατηγοί, και τους πεθαμένους συμπολεμιστές μου θα τους θάψω στο πεδίο της μάχης και δε θα αφήσω κανέναν άταφο· και, αφού νικήσω πολεμώντας τους βαρβάρους, θα επιβάλω τον φόρο της δεκάτης στην πόλη των Θηβαίων και δε θα ξεσπιτώσω τους πολίτες της Αθήνας ούτε της Σπάρτης ούτε των Πλαταιών ούτε καμιάς από τις άλλες πόλεις, που αγωνιστήκαμε μαζί, ούτε θα τους αφήσω να βασανίζονται από πείνα, ούτε θα τους εμποδίσω από τρεχούμενα νερά ούτε αν είναι φίλοι ούτε εχθροί. Και αν τηρώ και εφαρμόζω όσα είναι γραμμένα στον όρκο, η πόλη μου ας έχει υγεία, αν όχι, αρρώστια1 και η πόλη μου ας είναι απόρθητη, αλλιώς, ας κυριευθεί· και ας είναι εύφορη, αλλιώς, άφορη· και οι γυναίκες ας γεννάνε παιδιά που να μοιάζουν στους γονείς τους, αλλιώς, τέρατα· και ας γεννούν και τα ζώα όμοια με ζώα, αλλιώς, τέρατα. Αφού ορκίστηκαν αυτά και σκέπασαν τα σφάγια με τις ασπίδες τους, έριξαν κατάρα ενώ ηχούσε η σάλπιγγα, αν παραβούν κάτι από όσα ορκίστηκαν και δεν τηρούν τα γραμμένα στον όρκο, το κρίμα να πέσει απάνω τους.

6. Νά επισημάνετε τις διαφορές ανάμεσα στο κείμενο του Ξενοφώντος για τους όρους τους ειρήνης και το κείμενο του Πλουτάρχου, που ακολουθεί:

Λακεδαιμονίων ἐστὶν ἀκοῦσαι λεγόντων, ὡς Λύσανδρος μὲν ἔγραψε τοῖς ἐφόροις τάδε· «Ἁλώκαντι ταὶ Ἀθᾶναι», Λυσάνδρῳ δ' ἀντέγραψαν οἱ ἐφοροι· «'Ἄρκει τὸ γε ἑαλώκειν», ἀλλ' εὐπρεπείας χάριν οὗτος ὁ λόγος πέπλασται, τὸ δ' ἀληθινόν δόγμα τῶν ἐφόρων οὕτως εἶχε: «Τάδε τὰ τέλη τῶν Λακεδαιμονίων ἔγνω· καββαλόντες [εἰς] τὸν Πειραιᾶ καὶ τὰ μακρὰ σκέλη, καὶ ἐκβάντες ἐκ πασῶν τῶν πολέων, τὰς αὐτῶν γᾶν ἔχοντες, ταῦτά κα δρῶντες τὰν εἰράναν ἔχοιτε, αἰ χρήδοιτε, καὶ τὼς φυγάδας ἀνέντες, περὶ τῶν ναῶν τῶ πλήθεος, ὁκοῖόν τί κα τηνεὶ δοκέοι, ταῦτα ποιέετε».

Μπορεί να ακούσει κανείς να λένε οι Λακεδαιμόνιοι ότι ο Λύσανδρος έγραψε αυτά στους εφόρους «Κατελήφθησαν αι Αθήναι». Στον Λύσανδρο απάντησαν οι έφοροι «Αρκεί το ότι κατελήφθησαν». Η διήγηση αυτή έχει πλαστεί για να δείξει ανώτερη συμπεριφορά· η αληθινή απόφαση των εφόρων ήταν η εξής: «Αυτά αποφάσισαν οι υπεύθυνοι των Λακεδαιμονίων· αφού γκρεμίσετε τον Πειραιά και τα μακρά τείχη και αφού αποχωρήσετε από όλες τις πόλεις διατηρώντας μόνο τη δική σας, αν τα πράξετε αυτά, μπορείτε να έχετε ειρήνη, αν θέλετε, και αφού αφήσετε, να γυρίσουν οι εξόριστοι· για τον αριθμό των πλοίων, να κάνετε ό,τι αποφασιστεί επί τόπου. [Πλουτ., Λύσανδρος, κεφ. 14].