Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2012

Σχέδιο μαθήματος: Κ.Καρυωτάκης, "Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων"

Ανάπτυξη της διδακτικής πρακτικής

Αφόρμηση
Σχηματίστε ομάδες των δύο ατόμων και επισκεφθείτε  την ιστοσελίδα http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/education/european/poetry/villon/01.html . Αντιγράψτε στον επεξεργαστή κειμένου και διαβάστε  δύο από τα παρακάτω ποιήματα:

Φρανσουά Βιγιόν :
«Μπαλάντα των κυράδων του παλιού καιρού», 
 «Η όμορφη αρματοπουλήτρα ορμηνεύει τις δημόσιες»,
«Άλλη μπαλάντα των αφεντάδων του παλιού καιρού»,
«Άλλη μπαλάντα σε παλιά γαλλική γλώσσα»
Ηλίας  Λάγιος : «Μπαλάντα των αγοριών του παλιού καιρού»

Καταγράψτε  τα κοινά σημεία τους ως προς τη μορφή τους.
Στη συνέχεια παρουσιάστε στην ολομέλεια τα συμπεράσματά σας και κατόπιν διαβάστε το παρακάτω άρθρο http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=81241
επισημαίνοντας τα χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού είδους που μελετήσατε στα παραπάνω κείμενα και εστιάζοντας στην περίπτωση του Καρυωτάκη.

Ανάγνωση του κειμένου
Ανοίξτε  το κείμενο  του Καρυωτάκη από την ιστοσελίδα http://filosofia.itgo.com/poihmata.htm#%CE%9C%CE%A0%CE%91%CE%9B%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%91
και επεξεργαστείτε την  εξής οδηγία: «Γιατί το ποίημα αυτό ανήκει στις μπαλάντες;». Κατόπιν ο φιλόλογος προχωρά στην ανάγνωση του κειμένου.

Πρωτοβάθμια πρόσληψη του ποιητικού ερεθίσματος
Ξαναδείτε  το κείμενο και απαντήστε  στο ερώτημα που σας τέθηκε πριν την ανάγνωση.

Επεξεργασία του κειμένου σε ολομέλεια και μικρές ομάδες
Επεκτείνοντας  τον αρχικό  προβληματισμό, σχηματίστε  ομάδες των τεσσάρων ατόμων και:

α) Εξετάστε  τη στιχουργική και την ομοιοκαταληξία του ποιήματος, βοηθούμενοι από τις ιστοσελίδες



και




β) Εξηγήστε  τι επιδιώκει ο ποιητής με την φροντισμένη επεξεργασία του στίχου του.
Επιβεβαιώστε  τα συμπεράσματά σας  μέσα από τη μελοποίηση του ποιήματος στην ιστοσελίδα http://www.youtube.com/watch?v=sJClHlmvRcs

Χωριστείτε  σε ομάδες των τεσσάρων και δώστε  διαγραμματικά το περιεχόμενο του ποιήματος με βάση τις αναφορές του Καρυωτάκη στους άξονες:
α. άδοξοι ποιητές
β. ταλαντούχοι ποιητές που αναγνωρίστηκαν αργότερα
γ. στάση του ποιητή απέναντι στους άδοξους ποιητές.
Κατόπιν εντοπίστε  τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται οι παραπάνω άξονες (η σειρά που ακολουθείται, η ένταση των αναφορών).

Ακολούθως επεξεργαστείτε τα ακόλουθα φύλλα εργασίας:

Φύλλο εργασίας 1
α. Να καταγράψετε τις λέξεις και τις φράσεις που αναφέρονται στους παραγνωρισμένους αλλά ταυτόχρονα και ταλαντούχους ποιητές.

β. Να εξηγήσετε τους χαρακτηρισμούς  που  αποδίδει ο Καρυωτάκης στον Βερλέν, μελετώντας το βίο του στην ιστοσελίδα  http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB_%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%BD

γ. Γιατί ο Καρυωτάκης χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό όταν αναφέρεται σε αυτά τα πρόσωπα;

δ. Γιατί ο Καρυωτάκης επιλέγει να κάνει αναφορές στο έργο Γάλλων κυρίως ποιητών; Να λάβετε υπόψη σας σχετικές πληροφορίες από τις ιστοσελίδες
και
(σελ.113)


Φύλλο εργασίας 2

α. Να καταγράψετε τις λέξεις και τις φράσεις που αναφέρονται στους παραγνωρισμένους αλλά ταυτόχρονα και ταλαντούχους ποιητές.

β. Να εξηγήσετε τους χαρακτηρισμούς  που  αποδίδει ο Καρυωτάκης στον Ουγκώ, μελετώντας το βίο του στην ιστοσελίδα  http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%89%CF%81_%CE%9F%CF%85%CE%B3%CE%BA%CF%8E

γ. Γιατί ο Καρυωτάκης χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό όταν αναφέρεται σε αυτά τα πρόσωπα;

δ. Γιατί ο Καρυωτάκης επιλέγει να κάνει αναφορές στο έργο Γάλλων κυρίως ποιητών; Να λάβετε υπόψη σας σχετικές πληροφορίες από τις ιστοσελίδες
και
(σελ.113)

Φύλλο εργασίας 3

α. Να καταγράψετε τις λέξεις και τις φράσεις που αναφέρονται στους παραγνωρισμένους αλλά ταυτόχρονα και ταλαντούχους ποιητές.

β. Να εξηγήσετε τους χαρακτηρισμούς  που  αποδίδει ο Καρυωτάκης στον Πόε, μελετώντας το βίο του στην ιστοσελίδα  http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%86%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CE%A0%CF%8C%CE%B5

γ. Γιατί ο Καρυωτάκης χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό όταν αναφέρεται σε αυτά τα πρόσωπα;

δ. Γιατί ο Καρυωτάκης επιλέγει να κάνει αναφορές στο έργο Γάλλων κυρίως ποιητών; Να λάβετε υπόψη σας σχετικές πληροφορίες από τις ιστοσελίδες
και
(σελ.113)

Φύλλο εργασίας 4

α. Να καταγράψετε τις λέξεις και τις φράσεις που αναφέρονται στους παραγνωρισμένους αλλά ταυτόχρονα και ταλαντούχους ποιητές.

β. Να εξηγήσετε τους χαρακτηρισμούς  που  αποδίδει ο Καρυωτάκης στον Μποντλέρ, μελετώντας το βίο του στην ιστοσελίδα  http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%9C%CF%80%CF%89%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CF%81

γ. Γιατί ο Καρυωτάκης χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό όταν αναφέρεται σε αυτά τα πρόσωπα;

δ. Γιατί ο Καρυωτάκης επιλέγει να κάνει αναφορές στο έργο Γάλλων κυρίως ποιητών; Να λάβετε υπόψη σας σχετικές πληροφορίες από τις ιστοσελίδες
και
(σελ.113)

Παρατηρείστε ότι, παρά την αναφορά του στους ταλαντούχους ποιητές , ο Καρυωτάκης αποφασίζει να γράψει μια μπαλάντα στους άδοξους ποιητές. Κάθε ένας ξεχωριστά καλείται  να επεξεργαστεί  τα παρακάτω θέματα:
α) Ποια είναι η στάση του κόσμου απέναντι στους άδοξους ποιητές και σε τι συνίσταται το δράμα των τελευταίων;

β) Να εντοπίσετε τους χαρακτηρισμούς που αποδίδει ο ποιητής στη μπαλάντα του και να αιτιολογήσετε το συναισθηματικό περιεχόμενό τους.

γ) Σε ποια σημεία και με ποιο τρόπο ο Καρυωτάκης δίνει προσωπικό τόνο στο ποίημα; Γιατί αισθάνθηκε ο ποιητής την ανάγκη να γράψει ποίημα στους άδοξους ποιητές των αιώνων; Λάβετε υπόψη σας και πληροφορίες από την ιστοσελίδα http://filosofia.itgo.com/biografia.htm , εστιάζοντας στην απήχηση των ποιητικών του συλλογών.

Σε ομάδες των δύο ατόμων δίνεται το παρακάτω φύλλο εργασίας, κοινό για όλους.

Φύλλο εργασίας (κοινό για όλες τις ομάδες)

α) Να δώσετε τους στίχους του ποιήματος που υπάρχουν τα ακόλουθα σχήματα λόγου:
παρομοίωση:

μεταφορά:

συνεκδοχή:

οξύμωρο:

προσωποποίηση:

αντίθεση:

επανάληψη:

παρήχηση:

Σχετικά  με τη σημασία των παραπάνω σχημάτων μπορείτε να συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα  http://www.potheg.gr/Treasure.aspx?lan=1

β) Να χαρακτηρίσετε το ύφος του ποιήματος, παραπέμποντας σε συγκεκριμένους στίχους.


Ξαναγυρίστε σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων και επεξεργαστείτε  τα ακόλουθα φύλλα εργασίας:


Φύλλο εργασίας 1
 Η ποίηση του Καρυωτάκη  χαρακτηρίζεται από στοιχεία του συμβολισμού. Αφού μελετήσετε τις αναφορές της παρακάτω ιστοσελίδας  http://www.pi-schools.gr/download/lessons/hellenic/lykeio/neoel_logo/kath_b.pdf (σελ. 23-27) να παρουσιάσετε τα στοιχεία του συμβολισμού που εντοπίζετε στο ποίημα του Καρυωτάκη.

Φύλλο εργασίας 2
Αφού μελετήσετε την «Μπαλάντα των κυριών του παλιού καιρού» του Φρ. Βιγιόν (http://karyotakis.awardspace.com/poems/trans/elegeia/balada.htm)
να τη συγκρίνετε με την «Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων» , εντοπίζοντας ομοιότητες και διαφορές ως προς το περιεχόμενο, τη μορφή, τα εκφραστικά μέσα και το ύφος τους.

Φύλλο εργασίας 3
Να εξετάσετε τη στάση της ποιήτριας στο παρακάτω ποίημα http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Poems&act=details&poem_id=4646
απέναντι στην υστεροφημία μιας ομότεχνής της και να τη συσχετίσετε με τη στάση του Καρυωτάκη απέναντι στους άδοξους ποιητές.

Φύλλο εργασίας 4
Να συγκρίνετε το νόημα των στίχων του ποιήματος «Υστεροφημία» (http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=417&author_id=17) με το περιεχόμενο της «Μπαλάντας στους άδοξους ποιητές των αιώνων».

Φύλλο εργασίας 5
Στο ποίημα «Μικρή Ασυμφωνία εις Α μείζον» (.http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=408&author_id=17) , πώς αντιμετωπίζει ο Καρυωτάκης τον ομότεχνό του Μαλακάση και πώς βλέπει τον εαυτό του; Πώς σχετίζεται το ποίημα με την «Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων»;

Φύλλο εργασίας 6
«Ο Καρυωτάκης (...) απελπισμένα ανθίσταται [στη φθορά του χρόνου], αναζητώντας (...) μια γεύση αθανασίας, ένα μερίδιο στη μνήμη, μία ελπίδα υστεροφημίας». (Καραγεωργίου Τ., «Ο Καρυωτάκης και η υστεροφημία», π. Φιλολογική, τχ. 59, Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 1997, σ. 31.)  
Να επαληθεύσετε την παραπάνω κρίση με βάση το συγκεκριμένο ποίημα.

Αξιολόγηση της διδακτικής πρακτικής


α) Να εξετάσετε τις αντιδράσεις που προκάλεσε η ποίηση του Καρυωτάκη, ενόσω εκείνος ζούσε, μελετώντας τις ιστοσελίδες  http://politikokafeneio.com/kariotakis/kariotakis-kritiki.htm και



β) Αναζητώντας στοιχεία στις ιστοσελίδες http://www.e-alexandria.gr/parath.asp?ID=23 και

http://politikokafeneio.com/kariotakis/kariotakismos.htm να παρουσιάσετε την επίδραση που άσκησε η ποίηση του Καρυωτάκη μετά το θάνατό του

γ) Συνδυάζοντας τις διαπιστώσεις σας από τις προηγούμενες εργασίες με το παρακάτω ντοκιμαντέρ  http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000073806&tsz=0&act=mInfo
να αποφανθείτε σχετικά με το κατά πόσο σχετίζονται με την πραγματικότητα τα όσα γράφει ο Καρυωτάκης στο ποίημα που επεξεργαστήκατε και να εκφράσετε την άποψη σας σχετικά με το που εστιάζεται η αναγνώρισή του από τους μεταγενέστερους.

2 σχόλια: