Μ. Πολυδούρη: προσωπικά κείμενα

" Γιατί ένα πλάσμα σαν και μένα να ελκύει την αγάπη αυτών που συναντάει μπρος του; Γιατί να μην υπάρχει μέσα μου καρδιά παρά εκεί που δεν πρέπει; Μπορεί ποτέ κανένας να φανταστεί ότι λυπάμαι βαθιά όταν καταλάβω ότι μ'αγαπούν; Κι όμως συμβαίνει γιατί έτσι καταλαβαίνω ότι μου δίνουν κάτι που δεν αξίζω πραγματικά κι αυτό με βασανίζει. Η ψυχή μου και η αγάπη γεννήθηκαν την ίδια μέρα. Δεν είναι αγάπη ό,τι έχω δοκιμάσει μέχρι τώρα... Ώστε είμαι έκφυλη; Θα περάσω όλη μου τη ζωή σπέρνοντας από δω κι από κει ένα ένα τα φύλλα της καρδιάς μου και δοκιμάζοντας πάντα την τρομερή αυτή πλήξη που μου αφαιρεί κάθε περιέργεια και ενδιαφέρον για τα γύρω μου; Ένα όνειρο ακαθόριστο κλείεται μέσα μου. Δεν ζητώ τίποτα πια. Ας φανερωθεί μπρος μου ο άνθρωπος που θα μπορέσω να τον αγαπήσω αληθινά με τρέλα, κι ας μη με αγαπήσει, δε με μέλλει. Θα ζω με την ευτυχία του να αγαπώ και θα πεθάνω έτσι. Δεν ανέχομαι πια την εκκρεμότητα αυτή του να κρέμεται σε μια κλωστή κάθε μου όνειρο. Γεννήθηκα για ν'αγαπώ είναι αλήθεια και δεν μου αρκεί να μ'αγαπούν. Όταν εγώ δεν αγαπώ είμαι δυστυχής κι ας με αγαπούν.

                                         (Από το ημερολόγιο της Πολυδούρη)

24-7-1929. Αὐτὸς ποὺ αὐτοκτονεῖ γιατὶ τοῦ ἦρθε μιὰ μεγάλη λύπη στὴ ζωή, αὐτὸς εἶνε ἕνας ἀνάξιος τῆς ζωῆς, δὲν ἔπρεπε νὰ τὸν ἔχη δεχτῆ καθόλου. Εἶνε ἕνας μικρόψυχος. Ἑξαιρῶ ὅσους αὐτοκτονοῦν γιατί εἶνε ἄρρωστοι, εἴτε σωματικά, εἴτε ψυχικά. Φυσικὰ εἶνε ταπεινωτικὸ νὰ ζῆ κανεὶς στὸ περιθώριο τῆς ζωῆς, κι᾿ ὅμως νὰ ζῇ! Μὰ δὲν πρόκειται γι᾿ αὐτούς, τώρα. Ὁ πόνος εἶνε τὸ φριχτὸ καὶ τὸ μεγάλο δῶρο. Νὰ τὸν δεχτῆς γιὰ νὰ στραγγίσης τὴ ζωὴ ὡς τὴν τελευταία σταγόνα. Νὰ τὸν δεχτῆς γιὰ νὰ παλαίψης, ὁ ἀγώνας εἶνε ἡ ζωή. Ἡ ἀντίδρασή σου σὲ κάθε χτύπημα εἶνε μιὰ νίκη, ὅσο κι ἂν χάνεις λίγο λίγο ἔδαφος, γιατί βέβαια ἐσὺ θὰ ἐξαντληθῆς ὄχι ἡ ζωή. // Μὰ αὐτὴ ἡ ἀπεγνωσμένη προσπάθεια, τὸ κατανάλωμα τῆς ψυχῆς μας, τῆς ζωῆς μας ὅλης, τί ἀφάνταστα φριχτὸ καὶ τί σεμνὰ μεγαλειῶδες! «Καθῆκον» λέξις τριμμένη, σχεδὸν χωρὶς οὐσία καὶ μισητή. Τί ἀνύψωμα θἄπρεπε νὰ τῆς δώσω, τί ντύσιμο νὰ τῆς κάνω –μᾶλλόν τι ξεντύσιμο- γιὰ νὰ τὴ δώσω στὸν ἀγώνα τῆς ζωῆς! Ἕνα καθῆκον εὐγενείας. Εἶνε εὐγένεια τὸ δόσιμο στὴν καταστροφὴ τῆς ζωῆς. Πόσες γωνιὲς τῆς ψυχῆς σου θὰ φωτισθοῦν, τί ἐξαΰλωμα, ἐξαγίασις ὁ σπαραγμός, ἡ συντριβή, ἡ ταπεινωσύνη. Στὸ βάθος τοῦ πόνου ὁλοένα, ποὺ νὰ τελειώνουν ὅλα μπρὸς στὰ μάτια σου, ποὺ νὰ σοῦ λείπει ἡ πνοή, ποὺ νὰ νιώθῃς κάθε στιγμὴ τὴ λόγχη στὰ σπλάχνα, ἔτσι πέρνεται ἡ μεγάλη γαλήνη τῆς μορφῆς καὶ τὸ φωτοστέφανο τῆς Ζωῆς: ἕνας ἄξιος ἄνθρωπος! Ἔτσι μόνο θ᾿ ἀξιωθῆς, ὅταν ἡ μεγάλη στιγμὴ φτάση, νὰ καταλάβεις βαθιὰ ὅτι ἔζησες, ὅτι τὴ Ζωὴ τὴν πῆρες ὅλη, ὅτι τόσο τὴν ἐξάντλησες, ὥστε ἂν κανεὶς σοῦ πρότεινε ἕνα ξαναγύρισμα νὰ ἀρνηθῇς μὲ κάθε εἰλικρίνεια καὶ ἁπλότητα. [Αὐτὴ εἶνε ἡ μεγάλη στιγμή. Ἡ ἀναμονὴ τοῦ θανάτου γιὰ τὴ δικαίωση, τὴν ἀνάπαυση, ἀπέριττη καὶ ὡραία.] Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ «Νέα Ἑστία», τεῦχος 1331, Χριστούγεννα 1982