Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013


  Οι «άλλοι» ανάμεσά μας

            Οι ταραχές στη Γαλλία το τελευταίο διάστημα έκαναν κάθε άλλη χώρα να υπολογίσει πόσο κινδυνεύει η ίδια από την οργή των απόκληρων παιδιών των μεταναστών, και να σκεφθεί τι θα μπορούσε να κάνει για να φυλαχθεί από παρόμοια ανάφλεξη. Απρόσμενα η χώρα μας φάνηκε να είναι σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρ’ όλο που υποδέχθηκε έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών σχετικά με τον πληθυσμό της (εκτιμάται από το 8,5% έως το 10,3% του συνόλου).
            Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Ενίοτε αποτελούν το προϊόν μιας γενικής κρατικής χαλαρότητας που επέτρεψε στους μετανάστες να αφομοιωθούν στην ελληνική κοινωνία σαν αυτό να ήταν το αποτέλεσμα πολύπλοκου προγραμματισμού.
            Η – γενικά – επιτυχημένη ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία μας οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ίδιοι από το 1990 και στον τρόπο που οι Έλληνες (ένας – ένας και όχι ως κράτος) τους αποδέχθηκαν. Το κράτος επέτρεψε να κυριαρχήσει το χάος και ανάγκασε τους μετανάστες να ζουν στην παρανομία και την απόλυτη αβεβαιότητα – θύματα κάθε μορφής εκμετάλλευσης – έως την αρχή του 1997, όταν άρχισε το πρώτο πρόγραμμα νομιμοποίησης.
            Τα πρώτα χρόνια υπήρξαν πολλά και έντονα προβλήματα, κυρίως επειδή η κοινωνία μας είχε μάθει να στέλνει τα δικά της παιδιά στην ξενιτιά και όχι να υποδέχεται άλλους. Δεν διέθετε μηχανισμούς ούτε και την πείρα να χειριστεί τη νέα κατάσταση. Η ανοργάνωτη εισροή ανθρώπων δημιούργησε μεγάλη ανασφάλεια στους Έλληνες. Σε μια κοινωνία όπου τα εγκλήματα βίας ήταν σπανιότατα, συνήθως προϊόν ερωτικού πάθους ή ενδοοικογενειακών διαφορών, πράξεις βίας και άλλα εγκλήματα που διέπραξαν αρκετοί μετανάστες στην Ελλάδα προκάλεσαν ευρύτερο αίσθημα ανασφάλειας και μια εικόνα των μεταναστών που τα Μ.Μ.Ε. αναπαρήγαγαν με μεγάλη ευκολία. Όπως σημειώνει η κ. Αλεξάνδρα Μοσχοπούλου η εγκληματικότητα των μεταναστών υπερ-προβάλλεται ώστε να παρουσιάζει μια δυσανάλογα αρνητική εικόνα. Αυτό «πουλάει» σαν είδηση πολύ πιο εύκολα από ό,τι η πολύπλοκη πραγματικότητα και έτσι αναπαράγεται.
            Εδώ αξίζει να κάνουμε λίγη αριθμητική. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 στην Ελλάδα διαμένουν 762.000 αλλοδαποί. Σύμφωνα όμως με μελέτη του Παντείου Πανεπιστημίου ο πραγματικός αριθμός είναι γύρω στους 1,5 εκατ. ανθρώπους. Ο αριθμός παιδιών μεταναστών σε σχολεία ανέρχεται σε 150.000. Πολλά από αυτά τα παιδιά άρχισαν και τελείωσαν το σχολείο στην Ελλάδα και προχώρησαν στο πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευσή τους δηλαδή άρχισε αρκετά πριν από το πρώτο κύμα νομιμοποίησης. Αυτό τιμά τα ίδια και τους γονείς τους, το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τους λειτουργούς της εκπαίδευσης – οι οποίοι, παρ’ όλα τα προβλήματα, συνέβαλαν με τον πιο σημαντικό τρόπο στην αποτελεσματική αφομοίωση των παιδιών των μεταναστών. Προβλήματα θα υπάρχουν, αλλά η αρχή έχει γίνει.
            Αλλά η θέληση των μεταναστών για προκοπή φαίνεται και με άλλους τρόπους. Σε σχετικό ρεπορτάζ ο Λεωνίδας Στεργίου σημείωνε: «Μεταξύ των καλύτερων πελατών των τραπεζών είναι οι οικονομικοί μετανάστες, αποτελούν ένα «αποδοτικό» πελατολόγιο με 250.000 λογαριασμούς». Επίσης, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι είναι πάνω από 400.000 οι μετανάστες που είναι ασφαλισμένοι στα τρία μεγαλύτερα ταμεία – το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ και τον ΟΓΑ. Αν αντιπαραθέσουμε τον αριθμό των 5.000 έως 6.000 αλλοδαπών που ο καθηγητής εγκληματολογίας Νέστωρ Κουράκης υπολογίζει ότι είναι οι επικίνδυνοι κακοποιοί, τότε είναι σαφέστατο ότι η τεράστια πλειοψηφία των μεταναστών είναι φιλήσυχοι άνθρωποι, οι οποίοι δεν θέλουν τίποτε άλλο από την προκοπή των παιδιών τους, πράγμα για το οποίο δουλεύουν πολύ σκληρά.
            Είναι δηλαδή σαν τους Έλληνες που ρίζωσαν σε ξένα χώματα.

                                                                  Νίκος Κωνσταντάρας, Καθημερινή, 13-11-2005

Θέματα προς επεξεργασία
1. Να γίνει περίληψη του κειμένου σε 100 λέξεις.
2. Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου.
3. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αρκετά τεκμήρια. Εντοπίστε δύο από αυτά και αξιολογήστε τα.
4. «η εγκληματικότητα των μεταναστών υπερ-προβάλλεται ώστε να παρουσιάζει μια δυσανάλογα αρνητική εικόνα»: να αναπτύξετε την άποψη αυτή σε μια παράγραφο 70 λέξεων.
5. Να βρείτε αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: αποτέλεσμα, ένταξη, επέτρεψε, χάος, αλλοδαποί. 
6. Στο σχολείο σας φοιτούν και παιδιά μεταναστών. Συμμετέχετε σε εκδήλωση όπου θα μιλήσετε σχετικά με τον τρόπο που το σχολείο αντιμετωπίζει αυτούς τους μαθητές και τη βοήθεια που μπορεί να τους προσφέρει ώστε να ενταχθούν, όπως όλοι, στην ελληνική κοινωνία. (600 λέξεις)


Η Ευρώπη της μετανάστευσης

Σχεδόν ένας στους δέκα Ευρωπαίους θεωρεί σήμερα ότι η μετανάστευση είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πατρίδα του, όπως τουλάχιστον προκύπτει από το τελευταίο τεύχος του Ευρωβαρόμετρου. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με τα προηγούμενα ευρήματα της ίδιας έρευνας, ενώ είναι πολύ μεγαλύτερο σε ορισμένα κράτη, όπως η Μάλτα, (34%), η Βρετανία (29%), η Δανία (15%) και η Αυστρία (17%). Παράλληλα, σειρά από περιστατικά που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες φαίνεται να επιβεβαιώνουν όσους προέβλεπαν ότι η οικονομική κρίση θα οξύνει τις εντάσεις γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Θα μπορούσαμε να κατατάξουμε τα σημεία τριβής σε τρεις κατηγορίες.
            Η πρώτη κατηγορία αφορά την οικονομία. Όπως επισημαίνουν αρκετοί πολιτικοί αναλυτές, η μετανάστευση απειλεί να πυροδοτήσει «πόλεμο μεταξύ των φτωχών»  στη Γηραιά Ήπειρο, καθώς εκείνοι που κυρίως εγείρουν φόβους για την απώλεια θέσεων εργασίας, λόγω της μετανάστευσης, είναι οι χειρώνακτες, οι οποίοι ανησυχούν για τον ανταγωνισμό με τους «Αλβανούς οικοδόμους», τους «Πολωνούς υδραυλικούς», τους «Κούρδους εργάτες» και ούτω καθεξής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης είναι οι συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και μεταναστών που υπό άθλιες συνθήκες εργάζονται στα κτήματά τους, όπως πρόσφατα συνέβη στην πόλη Ροζάρνο της Καλαβρίας. Επιπλέον, στην Ολλανδία, τα εργατικά συνδικάτα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς αυξάνονται δραματικά οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών εργαζομένων, φαινόμενο που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη Γερμανία.
            Η δεύτερη εστία έντασης σχετίζεται με την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής. Η εισροή εκατομμυρίων ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στην Ευρώπη ήταν αναμενόμενο να δημιουργήσει ερωτήματα γύρω από τους κανόνες που θα διέπουν την αρμονική συμβίωσή τους με τον τοπικό πληθυσμό. Το μεγάλο θέμα που τέθηκε ήδη στη Γαλλία και σύντομα θα τεθεί και στην  υπόλοιπη Ευρώπη είναι μέχρι ποιου σημείου είναι διατεθειμένη να κάνει υπαναχωρήσεις η συντεταγμένη Πολιτεία, στο βωμό του σεβασμού της διαφορετικότητας. Για παράδειγμα, συμβαδίζει η μπούργκα[1] με τη δημοκρατική κατάκτηση της ισότητας των δύο φύλων;
            Το τρίτο -και σοβαρότερο ίσως θέμα- που έχει ανακύψει με αφορμή τη μετανάστευση είναι η παθολογική δαιμονοποίηση των ξένων. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, του οποίου ο συσχετισμός με τα αντικειμενικά δεδομένα που επικρατούν αυτή τη στιγμή είναι μόνο επιφανειακός, αν όχι προσχηματικός. Άλλωστε, οι ιστορικοί γνωρίζουν ότι στη διάρκεια του Μεσοπολέμου ο αντισημιτισμός ανθούσε ακόμη και σε κράτη όπου δεν υπήρχαν εβραϊκές κοινότητες. Κατ’ αναλογία, η μετανάστευση χρησιμοποιείται σήμερα ως βολική αφορμή για να καλλιεργηθούν οι σπόροι του μίσους. Αρκεί να αναφέρουμε ότι στην Ελβετία, όπου απαγορεύθηκε με δημοψήφισμα η ανέγερση μιναρέδων, υπάρχουν ελάχιστοι μιναρέδες, αλλά και ελάχιστοι μουσουλμάνοι μετανάστες, σε σχέση τουλάχιστον, με την υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης, η πόλη με τους πιο σκληρούς ίσως περιορισμούς στην μπούργκα, είναι το Βαράλο, στη Β. Ιταλία. Όμως από τους 400 μετανάστες που ζουν εκεί, κανείς τους δεν έχει φορέσει ποτέ μπούργκα ούτως ή άλλως, όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
            Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η θεσμοθέτηση ένστολων πολιτοφυλακών στη γειτονική μας χώρα, αλλά και η επί της ουσίας κατάργηση του δικαιώματος υποβολής
αίτησης για παροχή ασύλου σε μετανάστες που εισέρχονται στα ιταλικά χωρικά ύδατα από τη Λιβύη. Είναι περιττό βέβαια να επισημάνει κανείς ότι με την υιοθέτηση παρόμοιων πολιτικών, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όχι μόνο ανασταίνουν τα φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά υπονομεύουν και τον ίδιο τον τρόπο ζωής τον οποίον υποτίθεται ότι μάχονται για να υπερασπίσουν.   
                    (Νίκος Χρυσολωράς, διασκευασμένο άρθρο από την εφημ. Καθημερινή)


Θέματα προς επεξεργασία
1.                  Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου (90-110 λέξεις).
                                                                                                   
2.                        Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία και τους τρόπους ανάπτυξης της 2ης παραγράφου του κειμένου («Η πρώτη κατηγορία…Γερμανία»).
                                                                                                    (μον. 10)

3.α. Να αντικαταστήσετε τις ακόλουθες λέξεις του κειμένου με άλλες συνώνυμές τους: μετανάστευση, οξύνει, πυροδοτήσει, αλλοδαπών, συμβαδίζει.
   β. Να δώσετε τίτλο στο κείμενο δίχως σχόλιο και κατόπιν επιλέγοντας κατάλληλο σημείο στίξης να προσδώσετε στον τίτλο κατάπληξη.
                                                                                                      (μον. 5+5)

4.                              α. Κατ’ αναλογία, η μετανάστευση χρησιμοποιείται σήμερα ως βολική αφορμή για να καλλιεργηθούν οι σπόροι του μίσους: να αναπτύξετε την παραπάνω άποψη σε μία παράγραφο (50-70 λέξεων).
      β. Να μετατραπεί η σύνταξη της ίδιας φράσης στην άλλη φωνή.                                                                                  
                                                                                                            (μον. 15)

      5. Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι πλέον πολυεθνικές και πολυθρησκευτικές. Πολλοί όμως από εμάς δεν αποδέχονται το νέο αυτό δεδομένο εκδηλώνοντας ρατσιστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές σε βάρος μεταναστών και γενικότερα μειονοτικών ομάδων.  Σε ένα άρθρο σας που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας (400-500 λέξεις) να εξηγήσετε για ποιους λόγους πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό και ποιους τρόπους θα προτείνατε για την αντιμετώπισή του;
                                                                                                            (μον. 40)



[1] μπούργκα: χαρακτηριστικό ένδυμα των γυναικών του Ισλάμ που καλύπτει και το κεφάλι εκτός των ματιών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου